Tarih: Şubat 1996
Gazete/Dergi: Müzük
Sanırım rock isyancıdır dersek yanlış bir şey söylemiş olmayız. Ama solcu olduğunu söylemek, pek de gerçeği yansıtmıyor. Bu konuyu gündeme getirmemin nedeni Ragıp Duran’ın 16 Aralık 1995 tarihli Express’te çıkan yazısı. Ragıp Duran, Bruce Springsteen’in ”The Ghost of Tom Joad” adlı albümünü dinledikten sonra haklı bir coşkuyla yazdığı yazıya ”Rock bizdendir, rock solcudur!” başlığını atmış. Yazının içeriğiyle bir alıp veremediğim yok ama başlığa takıldım.
Jean Paul Sartre’ın asiyle devrimci arasında yaptığı ayrım konuyu netleştirmemize yardımcı olabilir. Sartre için asi, başkaldırdığı düzenle gizli bir işbirliği içindedir. Amacı yeni ve daha iyi bir sistem yaratmak değildir. Buna karşın, devrimci yapıcıdır, adil olmayan bir düzeni yeni daha iyi bir düzenle değiştirmek ister, bu nedenle de disiplinli ve özverilidir. Asi, sorumsuz olduğu için, şimdiyi yaşama, kafasına göre takılma olanağına sahiptir; devrimci ise kimliğinin kolektif içinde erimesinden, gelecekte hayata geçecek olan uzun vadeli projesinin gelişmesinden, ilerlemesinden mutlu olur. Sartre’ın tanımına bakarken, asi yerine rahatlıkla rock’çı sözcüğünü koyabileceğimizi düşünüyorum. Asi’nin temel sorunu, belirli bir ataerkil düzenin erkekliğini özgürce ifade etmesini engellemesi ve bunun yerine ona vasat, sıradan bir hayat sğunmasıdır. Kahramanlara özgü bir hayat düşlerken, makinenin bir dişlisi olmaya mahkum edilmesidir.
Rock devrimci bir sanat değildir; itaatsizliği kapitalizmle uyum içindedir. Ama bu rock müziği içinde solcu ya da devrimci sanatçıların olmadığı anlamına gelmiyor elbette. Sağcı rock’çılar o da olduğu gibi.
Rock deyince solculuktan çok asilik akla gelmeli. Ama rock’a bizdendir dememek için hiçbir neden yok. Mick Jagger’ın dediği gibi: ”Alt tarafı rock’n ‘roll ama seviyoruz işte.”