TARİH: Ocak 2009
GAZETE/DERGİ: Birgün
‘İyi Kalpli Darbeci’ Naziler!
Bana öyle geliyor ki Batı uygarlığı geçmişini temize çekiyor ve son yıllarda ilk sırada Nazi dönemi yer alıyor.
‘Düşüş’le Hitler’i en zavallı, en kıstırılmış haliyle, son günleri içinde gördük. Eğer bu caninin hayatında saldırıda değil de savunmada kaldığı son günleri göstermeyi seçmişseniz, onu kabul edilir bir hale sokma misyonu üstlenmişsinizdir. Sonra aklıma Verhoeven’in “Kara Kitap”ı geliyor…
Filmdeki tek saygıya değer kişilik, yüksek rütbeli bir Nazi subayıydı. Şimdi de karşımızda Hitler’i öldürmeye çalışan iyi Naziler var.
Sanki “Batı uygarlığından çok kötü bir şey çıkamaz” denilmek isteniyor. Sonuçta onlar Müslüman dünyası gibi “öteki” değil. Naziler de sonuçta Batı’nın “biz”inden.
HEYECANSIZ BİR FİLM
“Operasyon Valkyrie” her düzlemde çuvallayan bir film. Ne bir karakter yaratabiliyor, ne de politik düzlemde anlamlı bir mesaj taşıyor. Aksine militarist olduğu dahi söylenebilir, sonuçta Hitler ilk suikastten sivillerin kararsızlığı yüzünden kurtuluyor. Cruise milliyetçi, darbeci aristokrat asker Stauffenberg rolünde pek kötü oynuyor. Film, sonucu bilinen bir öykü anlatmanın etkisiyle değil, kendi temposunun, karakterlerinin zayıflığıyla bir gerilim ya da heyecan yaratamıyor.
Politik düzlemde de kahramanının darbeci ya da milliyetçi olması sorun değil, aksine bu bağlamda elbette bu özellikler olumlu şeyler. Stauffenberg’in karşısındakiler salt seçimle işbaşına gelmiş oldukları için olumlanacak bir yönetim değil, Nazilerden söz ediyoruz Allah aşkına!
Ama Stauffenberg ve diğer darbe planlayıcılarında inandırıcı bir şey eksik. Her şeyin kaybedildiği belli olduktan sonra, kendilerini kurtarmaya çalışan oportünistler olarak gözüküyorlar. Bu da “kahramanlar” için iyi ve amaçlanmış bir özellik değil. Nazilerin kötülüğü ise yakılarak öldürülen bir sivrisinek üzerinden anlatılmış.
Evet, sivrisinek! Anlayana sivrisinek saz!