TARİH: 8 Nisan 2017
GAZETE/DERGİ: Birgün
Son zamanlarda hakkında en çok şey duyduğumuz ve en merak ettiğimiz filmlerden biri ‘Kapan’ oldu. Orijinal adıyla ‘Get Out’ (‘Defol!’ ya da ‘Çık Dışarı’ diye çevrilebilir), Afrikalı Amerikalı deneyimini farklı biçimde konu alan filmler arasında ‘Moonlight’la birlikte en çok sivrilen film. Filmin özelliği, Siyah-Beyaz karşıtlığını belki ilk kez korku filmi türü içinde ele alması ve “liberal” Beyaz’ın örtük ırkçılığını göz önüne sürmesi olarak gösterildi.
‘Kapan’ gerçekten de çok iyi başlıyor. Siyah adam, Beyaz sevgilisinin ailesini ilk kez ziyarete gidecek. Chris (Daniel Kaluuya), sevgilisinin ailesinin Siyah bir sevgiliye tepki göstermesinden korkuyor. Rose (Allison Williams) ona korkmaması gerektiğini söylüyor. Ailesi son derece liberal ve kültürlü insanlardır vs…
İlk başta Rose’un ailesi gerçekten de liberal gibi görülüyorlar. Ama örtük bir ırkçılık hemen hemen her sözcükte kendisini göstermeye başlıyor. Bu, Siyah bedenini yücelterek, onu hayvaniliğine indirgeyen tür bir ırkçılık. Bir de evde çalışan, Siyah kadın hizmetçi ile erkek bahçıvan var. Bu ikisi son derece tuhaf davranıyorlar. Sanki, hipnotize edilmiş gibiler…
Filmin sırlarını açık etmeden devam etmek güç. Burada duralım. Film bu noktadan sonra saçmalaşıyor ve baştaki gücünü kaybediyor. Tabii, bunun aksini düşünen genç kuşak eleştirmenler de var. Filmin asıl sonradan açıldığını söyleyenlere hayretle kulak misafiri oldum.
‘Kapan’ın sorunu, ırkçılığı kendinden menkul bir olgu gibi ele alması. Irkçılık kendinde başlayıp, kendinde bitiyor sanki. Böyle olunca da film kötü Beyazlar, ezilen Siyahlar çerçevesinde sıkışıp kalıyor. ‘Zer’ için yazdıklarımı burada da tekrarlayabilirim. Mesele başka yerde; etnik ya da ırksal ayrımlarda değil. Bu ayrımları küçümsemiyorum ama orada takılıp kalmak o ayrımları ortadan kaldırmanın aksine o ayrımları mutlaklaştırır. Amerikalı Siyah oyuncu Samuel Jackson filmin Amerikalı yerine, ucuz Britanyalı Siyah oyuncu kullanmasını eleştirmiş. Görüldüğü üzere, bazen asıl sorun kendi ırkınızdan geliyor. Jackson milliyetçiliği ve oyuncular arasındaki sınıf farkını, ırk kardeşliğinin üzerine çıkararak asıl sorunun nerelerde olabileceğini en ucuz şekliyle gösteriyor.