TARİH: 3 Aralık 2016
GAZETE/DERGİ: Birgün
Bu yazıyı yazmak için biraz geç kaldım. Fransız görüntü yönetmeni Raoul Coutard, 8 Kasım’da hayatını kaybettti. 16 Eylül 1924’te doğan Coutard Fransız Yeni Dalgası’na rengini veren isimlerden biriydi. Yeni dalganın büyük isimleri Truffaut ve Godard onunla çalışmışlardı ve öyle de gözüküyor ki başka bir görüntü yönetmeniyle istediklerini gerçekleştirmeleri de mümkün olmazdı. Çünkü Coutard hem teknolojide yenilikleri takip eden bir zanaatkardı, hem de gerilla tarzı film çekmek onun ruhunda olan bir şeydi. Coutard açıkçası kelimenin gerçek ve olumsuz anlamıyla da bir savaş adamıydı. Gönüllü olarak askere yazılmış, Vietnam’da Fransız ordusunda savaşmış, askerliği bitince de askerlikten kopmamış, bu kez fotoğrafçı olarak Hintçini’ne geri dönmüştü.
Godard onunla çalışmak zorunda kalmıştı
Kaderin garip cilvesi onu solcu yönetmen Jean-Luc Godard’la biraraya getirmişti. Coutard, “Ben sağcı bir faşist, Godard ise solcu bir faşistti” demişti ilişkilerinin bir süre sonra neden bozulduğunu açıklamaya çalışırken. Ama Godard, biçimsel anlamda birçok yenilik içeren filmi Nefes Nefese’yi (A Bout de Souuffle) onunla çekmek zorundaydı ve öyle de yapmıştı. Nefes Nefese, sokakta, ne ışık ne de ışıkçı desteği olmadan, hızlı filmlerle, bir anlamda gazeteci teknikleriyle çekilmişti. Bunun için gerilla savaşını bilen bir gerilla sinemacıya ihtiyaç vardı. Coutard tam adamıydı. Coutard başka bir solcu yönetmenle daha çalışacaktı: Costa Gavras’ın ünlü filmi “Z” (Ölümsüz Z) de Coutard’ın imzasını taşıyordu.
Truffaut’nun en sevdiğim filmi Unutulmayan Sevgili (Jules et Jim) de Coutard’ın çektiği filmler arasındaydı. Coutard, Nagisa Oshima’dan Phillipe Garrel’a kadar birçok başka yönetmenle de çalışacak, nihayetinde kendisi de yönetmenlik yapacak ve hatta Vietnam’a dair belgeseliyle (Hoa binh) Cannes’da ödül de alacaktı.
Keşke her sağcı Raoul Coutard gibi olsa. Belki de 16 Eylül’de doğmuş olması onu bir istisna kılmıştır, kim bilir (bilenler bilir).