TARİH: 10 Mart 2007
GAZETE/DERGİ: Birgün
Sevdim bir başkasını
Orijinal Adı: Das Leben Der Anderen Yönetmen: Florian Henckel von Donnersmarck Oyuncular: Martina Gedeck, Ulrich Mühe, Sebastian Koch Türü: Dram Ülke: Almanya Yapım Yılı: 2006
Başkalarının Hayatı’nın en iyi yabancı film Oscar’ını alması beklenen bir şeydi, dolayısıyla sürpriz olmadı.
Filmin beğenilmesinde sosyalizmin Doğu Almanya’daki uygulamasına yönelttiği eleştirinin de rolü olmuştur, diye düşünüyorum. Filmin baş kahramanı Dreyman, Doğu Almanya’nın “rejim karşıtı olmadığı halde Batı’da da okunan” tek yazarıdır.
Güçlü bir politikacı, Dreyman’ın tiyatro oyuncusu sevgilisine göz koyunca Dreyman devre dışı bırakılmaya çalışılır. Yazarı izlemekle görevli gizli servis ajanı Wiesler, izlediği sanatçı çevresinin etkisine girince, saf değiştirir.
11 Eylül’den sonra dünyanın yeni halinden memnun değil misiniz? Unuttuysanız hatırlatalım: Duvarlar yıkılmıştı ve özgürleşmiştik 1989’da. 1984 gibi manidar bir tarihte başlayan ‘Başkalarının Hayatı’ bize o eski ‘kötü günleri hatırlatıyor.
Ama belki de ‘Başkalarının Hayatı’ göründüğü kadar sosyalizm karşıtı değildir. Doğu Almanya’nın istihbarat teşkilatı Stasi’nin ajanı Wiesler, gözetlediği sanatçının evinden Brecht’in bir kitabını yürütüyor. Bu kitap Wiesler’i etkiliyor.
Brecht’in kapitalizmi övmediği malum. O zaman Wiesler neyin etkisi altına giriyor? Belki de sadece idealleriyle gerçekliğin çelişmesi karşısında, ideallerine daha sıkı sarılma gereği duyuyor. Bu idealler Brecht’le uyumlu ama rejimle uyumsuz. ‘Başkalarının Hayatı’ bir gerilim filmi olarak başarılı ama karakter yaratmakta aynı başarıyı tutturamıyor. Stasi ajanı Wiesler iki boyutun ötesine geçemiyor. Dönüşümü ikna edici değil. Aynı şey oyun yazarı karakteri için de geçerli. Dreyman daha da belirsiz bir tip. ‘Başkalarının Hayatı’ fena değil ama abartıldığı kadar da değil.