TARİH: 26 Şubat 2008
GAZETE/DERGİ: Birgün
Bir kötülük kol geziyor sinemalarda. Nedensiz, geçmişsiz ve geleceksiz bir kötülük bu; ezeli ve ebedi. Efsanelere, dinlere özgü, metafizik bir kötülük. Dünyamızın halini bunla, bu kötülüğün tezahürüyle açıklamak ne büyük bir kolaycılık, ne kaçak bir tavır! İşi şeytana havale ettiniz mi ne yapacak pek bir şey kalıyor ne de suçlayacak. Bu şeytani figür ‘Kan Dökülecek’te has bir Amerikalı (Mr. Plainview’i Daniel Day Lewis canlandırdı) olarak karşımıza çıkıyor (İrlanda kökenli, beyaz, laik), ‘İhtiyarlara Yer Yok’ta ise nasıl okunacağını kimsenin anlamadığı, garip bir ismi (Chi-gurh’u Javier Bardem canlandırdı) olan Hispanik bir karakter olarak.
‘Kan Dökülecek’ kötülüğün hiç olmazsa yerli, otantik kökenine vurgu yaparken, ‘İhtiyarlara Yer Yok’ ithal, Amerika’ya yabancı bir kötülüğün ülkeyi ele geçirmesine, güzel ve saf eski Amerika’yı yok etmesine hayıflanıyor. Ama bir yandan “bu ülkede hep kötülük vardı” gibi bir laf da ediyor karakterlerden biri ‘İhtiyarlara Yer Yok’ta. ‘Kan Dökülecek’ kötü Mr. Plainview’u petrolcü yaparak, bugünün kötülüklerinin kökenine işaret etmek istiyor. ‘İhtiyarlara Yer Yok’ kötülüğü ezeli ve ebedi bir şekilde çizerken yine de yabancılığına vurgu yaparak 11 Eylül’ü hatırlatıyor. Filmlerden biri gelecek kipinde konuşurken biri geçmişten söz ediyor nostaljik bir şekilde: Kan dökülecek, çünkü kötüyüz ve kötüydük; ihtiyarlara yani geçmişe artık yer yok çünkü hayat değişti, oysa bir zamanlar böyle olacağını hayal edemezdik.
“ŞİKÂYETİM YARADANA”
Kötülük ister dış mihraklı olsun, ister iç (ki zaten dış mihraktan söz eden IYY de otantik bir kötülük damarına işaret ediyor) fark etmez. Kötülüğü üreten sistemden söz etmiyorsanız, suçu yaradılışa atarsınız. “Şikâyetim yaradana” makamından tutturmuş olursunuz. İnsan, öyle pek güvenilir bir yaratık değil, orası kesin. Atamız neydi ki biz ne olacağız sonuçta. Çok geriye gidersek, maymunumsu bir yaratıkla karşılaşacağız, göz göze gelmemeye dikkat etmemiz gereken. Kişiyi, işkencecisine bile âşık etmeyi becerten bir uyum mekanizmasına sahibiz. Hayatta kalabilmemiz için gerekli bunlar, ne yapalım. Ama yine de hiçbir hayvanda olmayan özelliklerimiz var: Hakkaniyet duygusu, eşitlik duygusu, özgecilik gibi. Lafı kısa keselim, iyi yanlarımızı mı besliyor var olan koşullar, yoksa kötü yanlarımızı mı? Soru bu. Kötüyü besliyorsa, o koşulları değiştirelim. Bu sorumluluk almayı gerektirir. Ama kötüyü tamamen soyut bir hale getirirseniz, sorumluk almanıza gerek de kalmaz. O hep vardı, hep de olacaktır.
Oscar ödülünü verenler görece daha fazla sorumluk alan ‘Kan Dökülecek’i değil, topu iyice taca atan ‘İhtiyarlara Yer Yok’u, ehveni şer’i değil şer’in kötüsünü ödüllendirdi, film olarak. Ama en iyi erkek ve en iyi yardımcı erkek oyuncuda iki kötüyü de es geçmedi. “Hayırlı olmasın” diyelim bu ödüller, biz de günün modasına uyarak çünkü ne varsa kötülükte var gibi gözüküyor Hollywood’un tercihlerine bakınca.
İşte Oscar’ın en mutlu isimleri
• En iyi film: İhtiyarlara Yer Yok-No Country For Old Men (Yönetmen Joel ve Ethan Coen)
• En iyi yönetmen: Joel ve Ethan Coen kardeşler, (İhtiyarlara Yer Yok-No Country For Old Men)
• En iyi erkek oyuncu: Daniel Day-Lewis (Kan dökülecek-There Will Be Blood)
• En iyi kadın oyuncu: Marion Cotillard (Kaldırım Serçesi-La Vie en Rose)
• En iyi yardımcı erkek oyuncu: Javier Bardem (İhtiyarlara Yer Yok-No Country For Old Men)
• En iyi yardımcı kadın oyuncu: Tilda Swinton (Michael Clayton)
• En iyi yabancı film: The Counterfeiters-Kalpazanlar (Avusturya)
• En iyi animasyon filmi: Ratatouille
• En iyi belgesel film: Taxi to the Dark Side (Alex Gib-ney ve Eva Orner)
• En iyi orijinal senaryo: Juno (Juno)
• En iyi uyarlama senaryo: İhtiyarlara Yer Yok-No Country For Old Men (Yönetmen Joel ve Ethan Coen)
• En iyi görüntü yönetmeni: Robert Elswit (Kan Dökülecek-There Will Be Blood)
• En iyi özgün müzik: Dario Marianelli (Atonement)
• En iyi şarki: Falling Slowly (Once) Glen Hansard ve Marketa Irglova
• En iyi kostüm: Alexandra Byrne (Elizabeth: Altın Çağ)
• En iyi makyaj: Didier Lavergne ve Jan Archibald (La Vie en Rose-Kaldırım Serçesi)